Atletiekfotografie 101

Elke geweldige sportfoto vertelt een verhaal dat meer is dan alleen beweging. Het vangt de rauwe intensiteit van een fractie van een seconde en het menselijke drama dat atletiek zo uniek maakt. Denk aan de explosieve kracht van een sprinter die uit het startblok schiet of de sierlijke boog van een hoogspringer in volle vlucht. Atletiekfotografie draait om het vastleggen van menselijke potentie op z’n spannendst. 

Als je aan de slag wilt met atletiekfotografie, ontdek je al snel dat het meer is dan zomaar een camera richten. Het vraagt om technische skills, een scherp gevoel voor timing, de juiste apparatuur en een goed begrip van het verhaal achter de actie. Het is een boeiende mix van techniek en creativiteit die elke foto tot leven brengt.

In deze gids nemen we je mee in de wereld van atletiekfotografie. Of je nu net begint of je skills wilt verbeteren, hier vind je alles wat je nodig hebt om aan de slag te gaan. Je ontdekt:  

• Hoe begin je met sportfotografie  

• 7 tips van professioneel sportfotograaf Iris van den Broek  

• De beste camera’s voor atletiekfotografie  

• De beste lenzen voor atletiekfotografie  

• Onmisbare accessoires voor de perfecte sportfoto  

Hoe begin je met sportfotografie?

Zelfs de beste sportfotografen zijn ooit begonnen waar jij nu staat. Geduld, doorzettingsvermogen en een slimme aanpak zijn de sleutels tot succes. Maar hoe maak je die eerste stappen in atletiekfotografie? Hier zijn enkele praktische tips om aan de slag te gaan:

1. Werk met lokale atleten en scholen  

Start dicht bij huis door samen te werken met atletiekprogramma’s van scholen of universiteiten in jouw omgeving. Neem contact op met coaches en bied je fotografiediensten aan tijdens wedstrijden, trainingen of oefenrondes. Dit geeft je de kans om te oefenen in een ontspannen setting en de dynamiek van verschillende sporten, zoals sprinten, werpen en springen, te leren begrijpen. Het is de perfecte opstap om ervaring op te bouwen.

2. Benader lokale publicaties  

Lokale kranten, sportwebsites en buurtmagazines hebben vaak behoefte aan kwalitatieve sportfotografie. Stuur je beste foto’s naar redacteuren of sportjournalisten en bied aan om atletiekevenementen vast te leggen. Veel publicaties werken graag met freelance fotografen. Dit kan niet alleen leiden tot vaste opdrachten, maar ook waardevolle connecties in de sport- en mediabranche opleveren.

Met deze stappen zet je een solide basis neer voor je reis in sportfotografie. Begin klein, blijf leren en wees niet bang om nieuwe kansen aan te grijpen!

3. Bied je diensten aan bij kleinere atletiekclubs  

Jeugdsportclubs, amateurwedstrijden en lokale atletiekorganisaties zijn ideale plekken om ervaring op te doen en je portfolio op te bouwen. Vaak hebben deze clubs geen toegang tot professionele fotografen, wat voor jou een unieke kans biedt. Overweeg om pakketaanbiedingen te maken, zoals seizoensreportages of fotografie voor speciale evenementen. Dit maakt je diensten aantrekkelijker en helpt om consistent werk binnen te halen.

4. Bouw een netwerk op met atleten en teams  

Relaties opbouwen is een cruciaal onderdeel van sportfotografie. Leg contact met sporters, coaches en teammanagers. Begin met het volgen van lokale teams en atleten op sociale media, reageer op hun content en laat zien hoe jouw fotografie hun posts kan versterken. 

Bezoek sportevenementen in jouw regio en maak gebruik van de kans om persoonlijk contact te leggen. Vaak leiden deze ontmoetingen tot exclusieve opdrachten en waardevolle doorverwijzingen. Je kunt ook overwegen om pakketten te maken die speciaal zijn gericht op atleten, bijvoorbeeld voor actiefoto's of portretfotografie. Hiermee speel je in op hun specifieke behoeften en onderscheid je jezelf als fotograaf.

5. Stel een krachtig portfolio samen  

Je portfolio is je visitekaartje als sportfotograaf. Zorg ervoor dat het een mix bevat van je beste werk: actiefoto’s, portretten, teamfoto’s en beelden onder verschillende lichtomstandigheden. Laat zien dat je veelzijdig bent en verschillende sporten kunt vastleggen. 

Een professionele website is een uitstekende manier om je werk te presenteren. Organiseer je foto’s overzichtelijk, bijvoorbeeld per sport of type evenement, zodat bezoekers eenvoudig kunnen navigeren. Je website is ook een plek om je stijl en ervaring als fotograaf te laten zien.

6. Zet jezelf in de markt  

Om op te vallen in de sportfotografie, is het belangrijk om jezelf goed te promoten. Een professionele website is een startpunt, maar je kunt ook achter de schermen-content, fotografietips of persoonlijke projecten delen om je expertise en passie te laten zien. Dit maakt je benaderbaar en herkenbaar.

Daarnaast zijn fysieke visitekaartjes nog steeds nuttig, vooral bij sportevenementen. Laat een paar drukken en deel ze uit aan coaches, sporters of organisatoren. Heb je geen kaartjes bij de hand? Geen probleem! Deel je social media-handles om snel connecties te maken. Zorg ervoor dat je sociale kanalen up-to-date zijn met je nieuwste werk en maak het gemakkelijk voor potentiële klanten om contact met je op te nemen.

7. Blijf volhardend en geduldig  

Succes in sportfotografie komt niet meteen. Het draait om consistentie: blijf kwaliteit leveren, bouw professionele relaties op en investeer in het verbeteren van je vaardigheden. Met tijd, toewijding en geduld zul je je werk steeds verder zien groeien en meer kansen krijgen.

7 Tips van experts voor atletiekfotografie  

Iris van den Broek, een gerenommeerde sportfotograaf gespecialiseerd in atletiek en gymnastiek, deelt haar inzichten. Ze werd in 2024 genomineerd voor de World Sports Photography Awards (WSPA) en legde datzelfde jaar de Olympische Spelen vast. Hier zijn haar top-tips:

1. Goede voorbereiding is het halve werk

Iris van den Broek: "Je hoeft niet alle spelregels te kennen, maar begrip van de sport helpt enorm. Bij gymnastiek ken ik na 15 jaar fotograferen precies de bewegingen, wat me helpt om de juiste hoeken te kiezen. Atletiek kan ingewikkelder zijn. Evenementen overlappen vaak, zoals polsstokhoogspringen en sprintfinales. Je moet constant anticiperen en weten waar je aandacht nodig is."

2. Zoek de juiste hoeken en blijf in beweging

Iris van den Broek: “Bij gymnastiek beweeg ik vaak mee met het team dat ik volg. Bij atletiek ligt dat anders. De onderdelen, zoals discuswerpen of kogelstoten, bevinden zich vaak aan de andere kant van de arena ten opzichte van een finishlijn. Soms kies ik ervoor om op een minder ideale plek te blijven, puur om niets belangrijks te missen."

“Fotoposities zijn vaak verre van ideaal, wat frustrerend kan zijn omdat je niet altijd de foto kunt maken die je voor ogen hebt. Je moet het doen met wat je krijgt, of dat nu betekent dat je achter tv-camera’s staat, tussen coaches in manoeuvreert, of te maken hebt met storende reclameborden op de achtergrond.

Ik probeer mijn beelden altijd zo strak en zuiver mogelijk te houden, met minimale afleidingen. Maar soms moet je simpelweg accepteren dat een tv-camera of iets anders storends deel uitmaakt van de achtergrond. Als een sport me de vrijheid geeft om te bewegen, grijp ik die kans altijd. Maar bij sporten zoals roeien, waar je aan de waterkant gebonden bent, is die vrijheid er niet. Het kan daardoor soms heel statisch en beperkend aanvoelen.”

3. Gebruik je creativiteit  

Iris van den Broek: “Probeer anders te werken dan de rest. Dat lukt niet altijd, maar wanneer het kan, zoek dan naar unieke hoeken of neem een positie in die anderen niet kiezen. Natuurlijk doe je dit niet op het cruciale moment, wanneer je dat ene belangrijke shot moet maken. Maar tijdens de kwalificaties neem ik vaak de tijd om te experimenteren. Er is dan minder druk, want er staat geen medaille op het spel en het vastleggen van de finish of een emotie is minder dringend.

Sportfotografie draait voor mij niet alleen om de actie. Waar het kan, zoek ik naar manieren om foto’s vanuit een ander perspectief te maken of speel ik met verschillende composities. Close-ups zijn perfect om emoties of bewegingen vast te leggen, maar een wijdere opname – bijvoorbeeld van een turner die over de balk flipt in een immense arena – roept een heel ander gevoel op. Bij de Olympische Spelen is het extra leuk om meer van de locatie mee te nemen, zoals de Olympische ringen. Zo kun je een beeld creëren dat niet alleen de actie laat zien, maar ook een gevoel van plaats geeft.”

4. Kies de juiste camera en lens  

Iris van den Broek: “Ik werk met twee Canon EOS R3’s en gebruik soms mijn Canon EOS R6 als extra camera. Aan de R3's koppel ik meestal een Canon RF 400mm f/2.8 L IS USM en een Canon RF 70-200mm f/2.8 L IS USM. De Canon RF 24-70mm f/2.8 L IS USM zet ik vaak op de R6, vooral als ik een groothoekopname wil maken of wanneer een atleet heel dichtbij komt.

Ik ben echt fan van de Canon RF 400mm. Die lens geeft prachtige details en een mooie scherptediepte. Daarnaast is de lengte ideaal voor acties op grotere afstand. Het nadeel van een 400mm is echter dat je veel mist als een atleet plots dichtbij komt. Voorheen gebruikte ik een 300mm, die geweldig was voor sporten als turnen en shorttrack, waarbij je meestal dichter bij het veld staat. Maar bij atletiek bleek de 300mm vaak te kort, dus heb ik die uiteindelijk vervangen door de 400mm. Er bestaat simpelweg geen lens die voor elke sport perfect is.”

5. Investeer eerst in lenzen  

Iris van den Broek: “Ik zou je altijd aanraden om eerst te investeren in lenzen. Een goede lens maakt veel meer verschil dan een camerabody met hogere frames per seconde. De Canon EF 70-200mm f/2.8 L IS USM is een fantastische lens om mee te beginnen. Met een Canon EF 1.4x II Extender kun je deze lens verlengen tot bijna 300mm (bij f/4). Mijn advies is om te starten met de EF-modellen.”

6. Profs moeten twee camera's gebruiken, anders is één camera prima  

Iris van den Broek: “Als je professioneel aan de slag gaat, heb je echt twee camera’s nodig. Je hebt simpelweg geen tijd om lenzen te wisselen, omdat snelheid cruciaal is. Als een atleet aan de andere kant van de arena start, volg ik die actie met mijn 400mm terwijl ik bij de finishlijn zit. Maar zodra ze de finish passeren, komen ze veel dichterbij, en dan schakel ik snel over naar de 70-200mm of zelfs de 24-70mm om reacties en emoties vast te leggen. Daarom is het essentieel om een tweede body te hebben.  

Als je als hobbyist bijvoorbeeld een atletiekevenement van je kind fotografeert en er geen druk is, is één camerabody vaak voldoende.”

7. Leer de juiste camera-instellingen per locatie en sport  

Iris van den Broek: “Er zijn geen standaard camera-instellingen, omdat elke locatie en sport om een andere aanpak vraagt. Maar ik fotografeer bijna altijd op f/2.8. Vooral binnen is het licht vaak niet ideaal. Je moet je ISO soms tot minstens 3200 verhogen om sluitertijden van sneller dan 1/1600 te halen, wat nodig is om de actie scherp vast te leggen.  

Gymnastiekzalen zijn vaak erg donker, terwijl atletiekstadions bij daglicht juist extreem helder kunnen zijn. Het kan ook uitdagend zijn als een deel van het stadion in de schaduw ligt en een ander deel in de volle zon. Dit zorgt voor grote verschillen in lichtomstandigheden waarmee je rekening moet houden.”

8. Hou van wat je doet

Iris van den Broek: “Het hoge tempo, de emoties en de kans om die ene geweldige foto te maken, zijn wat sportfotografie zo bijzonder maakt. Je weet nooit precies wat er gaat gebeuren, en dat maakt het spannend. Het kan soms stressvol zijn, vooral tijdens momenten die echt belangrijk zijn.

Als ik bijvoorbeeld weet dat Femke Bol een grote kans heeft op goud, is het cruciaal dat ik de perfecte foto maak en die zo snel mogelijk lever. Atletiekfotografie voelt daardoor soms als een prestatie op zich, vol adrenaline. Maar het geeft ontzettend veel voldoening om je foto's binnen enkele minuten na het evenement online te zien verschijnen. En niets kan op tegen een publicatie in de krant de volgende dag. Een foto in druk geeft me nog steeds meer voldoening dan een online publicatie.

De Olympische Spelen zijn natuurlijk mijn favoriet. Meer dan twee weken lang bevind je je in een hyper-energieke sportbubbel en ga je van evenement naar evenement. Je werkt vaak dagen van 15 uur, want er gebeurt zó veel. Al moet ik toegeven dat de Olympische Spelen voor 80% uit logistiek en maar voor 20% uit fotografie bestaan. Het kan uren duren om van de ene locatie naar de andere te komen. Je bent veel tijd kwijt aan het plannen van je route, het doornemen van startlijsten en het uitzoeken van fotoposities bij elke nieuwe locatie. Dat is niet het leukste gedeelte. Maar atleten van wereldklasse voor je lens hebben en proberen dat moment perfect vast te leggen, maakt alles meer dan de moeite waard.”

Wat is de beste camera-instelling voor atletiekfotografie?  

De keuze voor een camera en instellingen bij atletiekfotografie hangt sterk af van jouw ervaring en doelen. Misschien ben je op zoek naar een budgetvriendelijke optie om foto's te maken bij lokale atletiekevenementen, of misschien werk je eraan om een professionele atletiekfotograaf te worden.  

Een uitstekende combinatie voor sportfotografie is de Canon EOS R7 met de Canon RF 100-500mm f/4.5-7.1L IS USM. Deze setup biedt flexibiliteit, bereik en beeldkwaliteit die ideaal zijn voor het vastleggen van snelle actie.  

Voor meer informatie en een compleet overzicht, bekijk onze gids met de beste camera's voor sportfotografie.

Accessoires voor sportfotografie

Als je meer ervaring opdoet als sportfotograaf, zul je merken dat bepaalde accessoires onmisbaar worden. De meest gebruikte accessoires voor sportfotografen zijn:

• teleconverters: Voor extra bereik zonder een nieuwe lens te hoeven kopen.

• bestandszenders: Voor het snel verzenden van je foto's naar redacties of opslag.

• flitsers: Handig bij slecht licht of indoor sporten.

• Monopods: Voor extra stabiliteit bij het gebruik van zware telelenzen.

• Afstandsbedieningen: Ideaal om camera's op afstand te bedienen, bijvoorbeeld bij de finishlijn.

• batterijgreep: Voor langere opnamesessies zonder batterijen te hoeven wisselen.

Er zijn nog veel meer accessoires die het fotograferen van sportevenementen eenvoudiger maken. Voor een compleet overzicht, bekijk onze gids met sportfotografieapparatuur.

Veelgestelde vragen

Beste camera-instellingen voor sportfotografie

• Opnamemodus: Diafragmaprioriteit (met een minimale sluitertijd ingesteld op 1/1000).

• Diafragma: f/2.8 of het kleinste beschikbare diafragma van je lens.

• Sluitertijd: Minimaal 1/1000 seconde voor scherpe actie. Gebruik 1/250 tot 1/500 als je een gevoel van beweging wilt toevoegen.

• ISO:

  • 100 bij volle zon.

  • 200 bij bewolkte omstandigheden.

  • Auto ISO bij nachtfotografie of snel veranderende lichtomstandigheden.

• Witbalans: Auto (pas aan bij specifieke binnenverlichting of ongebruikelijke lichtbronnen).

• Scherpstelmodus: Continu scherpstellen (AI Servo bij Canon).

• Autofocusgebied: Uitgebreid AF-punt (met omliggende punten actief).

• Drive-modus: Continu-opname op hoge snelheid (burst-modus).

• Bestandsformaat: JPEG van volledige kwaliteit voor snelle levering of RAW voor maximale bewerkingsmogelijkheden.

Welke sluitertijd moet ik gebruiken voor atletiek?

Gebruik minimaal 1/1000 seconde om actie te bevriezen en bewegingsonscherpte te minimaliseren.

Welke lens heb ik nodig voor atletiek?

Een 400mm lens is ideaal voor atletiekfotografie, omdat deze een goede balans biedt tussen bereik en beeldkwaliteit.

Welk diafragma moet ik gebruiken voor atletiek?

Een diafragma tussen f/2.8 en f/4 is over het algemeen perfect voor sportfotografie, omdat dit meer licht binnenlaat en zorgt voor een aantrekkelijke onscherpe achtergrond.

Welke autofocusstand moet ik gebruiken voor atletiek?

Gebruik de continue autofocusmodus van je camera (bijvoorbeeld AI Servo bij Canon) om bewegende atleten scherp te houden.

Hoeveel beelden per seconde heb ik nodig voor atletiek?

Een snelheid van minimaal 5 fps (frames per seconde) wordt aanbevolen. Voor professionele resultaten kun je kiezen voor camera’s met een hogere burst-snelheid.

Is 70 mm genoeg voor atletiekfotografie?

Een 70mm brandpuntsafstand is geschikt voor close-up actie wanneer de atleten dichterbij zijn. Combineer een 24-70mm lens met een langere lens, zoals een 70-200mm of 400mm, op een tweede camerahuis om flexibel te blijven.

Waarom zijn mijn atletiekfoto's wazig?

• Controleer je sluitertijd en verhoog deze tot minstens 1/1000 om beweging te bevriezen.

• Zorg dat je autofocusmodus correct is ingesteld, bij voorkeur op continue onderwerpvolging.

• Controleer of je camera een speciale sportmodus heeft voor betere prestaties.

Op zoek naar meer over sportfotografie?

Dit artikel maakt deel uit van de MPB Gids voor Sportfotografie, onze uitgebreide kijk op het genre sportfotografie, met advies, aanbevolen camera-apparatuur en interviews met een aantal van de beste fotografen van dit moment.