Advies: 5 Tips voor Fotograferen bij Weinig Licht

Fotograferen bij weinig licht brengt zowel kansen als uitdagingen met zich mee. Je kunt creatief aan de slag door de ISO-waarde van je camera flink op te schroeven, maar pas op voor te veel ruis in je foto's. Gebruik een lens met een groot maximaal diafragma om zelfs in de donkerste omstandigheden heldere beelden vast te leggen. Bekijk deze vijf tips om je fotografie bij weinig licht naar een hoger niveau te tillen.

1. Gebruik een groter diafragma  

Bij weinig licht is het essentieel om een lens te kiezen met een groot maximaal diafragma. Prime lenzen hebben vaak een groter diafragma dan zoomlenzen. Dit wordt aangeduid met een f-getal: hoe kleiner het f-getal, hoe groter het diafragma en hoe meer licht de sensor bereikt.

Voor de foto’s in dit artikel hebben we een Sony FE 24mm f/1.4 GM prime lens gebruikt, maar er zijn ook lenzen met een nog groter diafragma beschikbaar. 

Een bijkomend voordeel van een groter diafragma is de kleinere scherptediepte. Dit zorgt voor een zachte, onscherpe achtergrond, wat ideaal is voor bijvoorbeeld portretfotografie.

2. Verhoog de ISO  

Bij weinig licht kan het verhogen van de ISO-waarde een handige manier zijn om de lichtgevoeligheid van de beeldsensor te vergroten, zodat deze meer licht opvangt. Houd er wel rekening mee dat een hogere ISO ook ruis in je foto’s kan veroorzaken.

Veel full-frame camera's, zoals de Sony A9 II, Canon EOS 1DX Mark III of Nikon Z6 II, kunnen echter een hoge ISO-instelling aan zonder te veel ruis. Hierdoor kun je zelfs op donkere locaties bruikbare foto’s maken.

3. Verkort je sluitertijd  

Afhankelijk van de beweging van je onderwerp kun je de sluitertijd aanpassen. Een langere sluitertijd laat de sluiter langer openstaan, waardoor meer licht de sensor bereikt en je foto helderder wordt.

Sluitertijden worden gemeten in fracties van seconden: hoe lager de noemer (het getal onder de streep), hoe langer de sluiter open blijft en hoe meer licht er binnenkomt. 

Let wel goed op de beweging van je camera en onderwerp. Beweegt het onderwerp te veel, dan kan dit leiden tot onscherpte. Bij beweging van de camera zelf wordt de hele foto wazig. Tenzij je bewust voor bewegingsonscherpte kiest, kan te veel beweging bij lange sluitertijden je foto onbruikbaar maken.

Om camerabeweging te minimaliseren, kun je een statief gebruiken of je camera op een stabiel oppervlak plaatsen. Voor minder beweging van het onderwerp kun je een stilstaand object fotograferen of mensen vragen om even ‘bevroren’ te blijven staan!

4. Gebruik extra lichtbronnen  

Oké, misschien voelt dit als een trucje, maar het is wel effectief. Extra lichtbronnen voegen immers meer licht toe aan elke situatie met weinig licht. Maak dus optimaal gebruik van alle lichtbronnen die je tot je beschikking hebt om je onderwerp te verlichten.

Sommige fotografen gebruiken een flitser om meer contrast te creëren tussen lichte en donkere delen van de foto. Anderen laten het licht weerkaatsen op een muur of plafond om het gelijkmatig door de ruimte te verspreiden.

Heb je geen flitser of draagbare lichtbron? Neem dan even de tijd om je ogen te laten wennen aan het donker. Vaak vind je nog licht dat via ramen, luiken of deuropeningen binnenvalt. Maak optimaal gebruik van het beschikbare licht in je omgeving.

5. Fotografeer in RAW  

De meeste digitale camera's bieden de mogelijkheid om in RAW en JPEG te fotograferen. JPEG’s zijn handiger en nemen minder ruimte in beslag, maar RAW-bestanden bevatten veel meer gegevens—ideaal om het licht in je foto’s achteraf te bewerken.

Als je in RAW fotografeert, kun je de bestanden in Lightroom importeren en eenvoudig de zwart- en schaduwwaarden verhogen om meer details te zien in onderbelichte delen. Dit werkt ook voor overbelichte delen: je kunt uitgeblazen hooglichten terugbrengen.

Het nadeel van RAW-bestanden is dat ze veel meer opslagruimte innemen dan JPEG’s. Daarom is het slim om te investeren in een SD-kaart met een grotere capaciteit zodat je zonder zorgen in RAW kunt fotograferen.

Veelgestelde vragen

Waar moet je op letten bij fotografie bij weinig licht?  

Er zijn verschillende manieren om de kwaliteit van je foto's in het donker te verbeteren. Gebruik een groot diafragma, verhoog de ISO en verleng de sluitertijd indien mogelijk. Plaats je camera op een statief voor extra stabiliteit, maak gebruik van alle beschikbare lichtbronnen, en fotografeer in RAW voor maximale bewerkingsmogelijkheden. Met deze tips maak je levendige, gedetailleerde foto's die zelfs bij weinig licht tot hun recht komen.

Welke apparatuur heb je nodig voor fotografie bij weinig licht?  

Het belangrijkste is een lens met een groot diafragma. Hoewel je ISO en sluitertijd kunt aanpassen om meer licht te vangen, biedt een groot diafragma doorgaans meer controle en minder risico op ruis. 

Daarnaast is het handig om een extra lichtbron mee te nemen. Zelfs een zwakke lichtbron kan helpen om het lichtniveau te verhogen en je camera meer licht te laten vastleggen.

Andere camera’s die je kunt overwegen voor fotografie bij weinig licht zijn middenformaatcamera’s, zoals de Fujifilm GFX 100. Dankzij de grotere sensor en hoge resolutie kun je uitstekende foto’s maken bij hoge ISO-instellingen met minder zichtbare ruis. Lees onze Fujifilm GFX 100 review.

Tot slot is een statief essentieel om camerabewegingen te minimaliseren, zodat je langere sluitertijden kunt gebruiken zonder onscherpte.

Wat is de juiste ISO om te gebruiken?  

De juiste ISO-instelling hangt af van je camera en de opnameomstandigheden. Voor de foto's in dit artikel hebben we voornamelijk ISO-waarden tussen 200 en 800 gebruikt. In vrijwel donkere omstandigheden kun je tot ISO 1600 gaan, maar let altijd op de mogelijke toename van ruis. Het is belangrijk om een balans te vinden tussen voldoende licht en een acceptabel ruisniveau.

Op zoek naar meer advies over hoe je je fotografie kunt verbeteren? Lees meer artikelen op onze MPB Blog.