How to: Compositie voor beginners

Wat maakt een foto echt goed? Naast je camera-instellingen moet je ook nadenken over hoe je je foto kadert. Er wordt vaak gesproken over 'een goed oog hebben voor fotografie', wat verwijst naar de creatieve visie die nodig is voordat je de foto maakt. Het verbeteren van je compositievaardigheden kan misschien als iets abstracts voelen, maar door specifieke technieken te leren kun je je zicht trainen en een beter begrip ontwikkelen van wat een foto tot een krachtig beeld maakt. Ontdek hieronder enkele technieken zoals de regel van derden, het gebruik van ruimte, het benutten van leidende lijnen en verschillende kaderingsmethoden om je visuele vertelstijl verder te ontwikkelen. Welkom bij Compositie 101.

De regel van derden

Voor beginners is de regel van derden een handige richtlijn om een basisbegrip van compositie te ontwikkelen. Stel je voor dat je je kader verdeelt door twee verticale en twee horizontale lijnen, waardoor je vier gelijke delen krijgt. Achtergrondelementen zoals de lucht, zee of daken komen vaak het beste tot hun recht wanneer ze op deze lijnen zijn uitgelijnd, terwijl onderwerpen zoals mensen, objecten of interessante punten meestal het beste tot hun recht komen wanneer ze zich bevinden op of nabij een van deze snijpunten. Hoewel de regel van derden wordt genoemd, is het geen strikte regel, maar eerder een nuttige richtlijn. Moderne cameras bieden vaak een functie om deze lijnen weer te geven in live view op een digitale spiegelreflexcamera's of in de elektronische viewfinder van een systeemcamera's. Je kunt echter ook zelf mentaal deze lijnen visualiseren om je kader helder te houden. Als je niet zeker weet waar te beginnen, kun je de regel van derden beschouwen als een goed startpunt voor het samenstellen van je foto. Vaak zal dit resulteren in een aantrekkelijk kader, maar vertrouw ook op je eigen instinct en experimenteer.

Omring je onderwerp met ruimte

Vaak is het een specifiek onderwerp dat ons inspireert om een foto te maken. Maar het is makkelijk om over het hoofd te zien hoeveel van wat ons aanspreekt aan de scène eigenlijk de ruimte rondom dat onderwerp is. Soms loont het de moeite om aandacht te besteden aan de omgeving waarin je onderwerp zich bevindt. Het kan dus waardevol zijn om afstand te nemen van je onderwerp en uit te zoomen - met je voeten of door gebruik te maken van de zoomfunctie op je lens. Op die manier kun je vaak je foto verbeteren door de manier waarop je je onderwerp in zijn omgeving plaatst. Een hint van kleur, een intrigerend lichtspel, of het gebruik van een secundair onderwerp kan dynamiek aan je beeld toevoegen. Het benutten van de ruimte rondom je onderwerp kan ook bijdragen aan het verhaal, je foto in balans brengen en meer context bieden - wat van een goede foto een geweldige foto kan maken.

Leidende lijnen toevoegen

Een leidende lijn is een techniek waarbij elementen in je omgeving worden gebruikt om een visueel pad naar je onderwerp te creëren. Deze lijnen sturen als het ware de blik van de kijker en leiden de aandacht naar het onderwerp. Ze kunnen recht of gebogen zijn, enkelvoudig of parallel, en kunnen rechtstreeks naar het onderwerp leiden of kronkelen. De keuze is aan jou.

Gebruik een kader binnen een kader

Je kunt elementen binnen je compositie zo regelen dat ze een vorm rond je onderwerp vormen, waardoor je als het ware een kader binnen een kader creëert. Dit helpt om de aandacht te vestigen op je hoofdonderwerp. Hoewel deze techniek iets uitdagender is, kan het leiden tot opvallende resultaten. Op de juiste manier toegepast voegt het visuele interesse, context en diepte toe aan je foto.

Straatfotograaf Robert Frank verfijnde deze techniek door objecten zoals deuren, gordijnen, ramen en gebouwen te gebruiken om zijn onderwerpen te omlijsten en zo de aandacht van het publiek naar het onderwerp te leiden. Dit geeft de kijker meer inzicht in de directe omgeving en wekt emoties op die passen bij je foto.

Leer de regels voordat je ze breekt

Fotograferen is niet louter een objectieve vaardigheid; het is een reeks subjectieve keuzes die samenkomen om een kunstwerk te vormen. Er bestaan geen strikt goede of foute antwoorden, en de regels zijn niet absoluut - ze zijn slechts richtlijnen, tips en technieken die je kunnen helpen het juiste uitgangspunt te vinden voor jouw verhaal. Het is echter verstandig om ze te begrijpen, juist als je van plan bent ze te doorbreken.

Lees onze gids over de belichtingsdriehoek: Diafragma, ISO en Sluitertijd, en meer op onze MPB Blog.